Column: ''Vrijheid'' of ''Bevrijding van!''

01-05-2019

In deze eerste week van mei staan alweer twee belangrijke dagen op het programma, dodenherdenking en bevrijdingsdag. Voor velen zeer belangrijke dagen, voor anderen zijn het dagen die het einde van de meivakantie markeren. Desalniettemin weten we allemaal wat deze dagen inhouden, toch?

Direct na het eindigen van de Tweede Wereldoorlog in Nederland, werd er een nationale dodenherdenking georganiseerd. In augustus van datzelfde jaar, werd de eerste nationale Bevrijdingsdag gevierd. Al direct vanaf het jaar 1946 werden deze op 4 en 5 mei gehouden. In het begin vonden de mensen, deze dagen ontzettend belangrijk. Velen hadden de oorlog namelijk van dichtbij meegemaakt. Later kwam daar verandering in, veel mensen hebben de oorlog niet meer van dichtbij meegemaakt, het leefde niet meer zo. Daarom werden er later, aan dodenherdenking en Bevrijdingsdag, extra elementen toegevoegd. Zo is het huidige memorandum op dodenherdenking aangepast. Tijdens de Nationale Herdenking herdenken wij de Nederlandse oorlogsslachtoffers. Allen - burgers en militairen - die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, en daarna in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.

Daarnaast komen er ook stemmen op, om buitenlandse oorlogen mee te herdenken, ook al is daar geen Nederlander bij omgekomen. Of zelfs een herdenking van omgekomen vluchtelingen op zee.

Nu is het de vraag, vervagen we onszelf niet te ver van de oorspronkelijke betekenis van dodenherdenking en Bevrijdingsdag? Maar moeten we onszelf ook afvragen, of de definitie van vrijheid niet teveel is verwaterd. Tegenwoordig lijkt het alsof achter elk woord of begrip het woordje vrijheid geplakt kan worden. Persoonlijk denk ik dat de vrijheid van nu, niet meer dezelfde vrijheid is van toen. Ik vraag me dan ook sterk af, of de huidige herdenking en viering van zowel 4 & 5 mei, nog recht doet aan de offers die toen zijn gebracht voor de 'bevrijding' van ons land.

Daarom hoop ik dat we geen leeg begrip als 'vrijheid' door zullen geven, maar vooral de herinneringen en verschrikkingen van een totalitair regime zullen doorgeven, die ons in de eerste plaats van onze oorspronkelijke vrijheid heeft beroofd. Vanuit die gedachte, is onze vrijheid geen vanzelfsprekendheid meer, maar iets waar keihard voor is gestreden. Alleen dan kunnen we recht doen aan de verschrikkingen van toen.

Deze column is op persoonlijke titel geschreven door Christian Hovestadt